بسیاری از مردم دچار روزمرّگی هستند. برنام? زندگی روزان? آنان فقط خوردن و خوابیدن و ارضای غرایز است. بدتر از آن، سرگرم شدن به فیلمها و موسیقیهایی که اگر حرام نباشد، دستکم بیهوده است. چند ساعت یک خانواده صرف دیدن یک فیلم میشود، اما به فکر خواندن نماز شب نیستند. برای شیعیان ننگ است که نماز شب نخوانند، اما متأسّفانه اهمیّت لازم به نوافل و نماز شب و ارتباط با خدای متعال داده نمیشود.
به گزارش مرکز خبر حوزههای علمیه مشروح بیانات حضرت آیت الله مظاهری در درس اخلاق که همزمان با شب شهادت ثامنالأئمه حضرت علیبنموسیالرّضا(ع) ایراد شده بدین قرار است؛
*هجرت امام هشتم، عامل مبقی? تشیّع
بحث این جلسه راجع به یک روایتی است که امام رضا«سلاماللهعلیه» فرمودهاند. اما قبل از ورود به بحث تذکّر یک نکته شایسته است و آن اینکه آمدن حضرت امام رضا«سلاماللهعلیه» به ایران برای بقای تشیّع بسیار مفید بود. هجرت آن حضرت، تشیّع را زنده کرد؛ همانطور که شهادت حضرت اباعبداللهالحسین«سلاماللهعلیه» و یاران ایشان و نیز اسارت عیال، برای بقای تشیّع بسیار مؤثر بود.
در زمان بنیالعباس برای نابودی تشیّع توطئههای فراوانی صورت گرفت و در آن زمان تشیّع نظیر آتش زیر خاکستر بود. هجرت حضرت ثامنالأئمه«سلاماللهعلیه» به ایران، آتش زیر خاکستر را برافروخت و به تضعیف و نابودی حکومت بنیالعباس منجر شد.
بنابراین توجه به این نکته لازم است که امام رضا«سلاماللهعلیه» برای بقای تشیّع زحمات فراوانی متحمّل شدند و انشاءالله ثمر? تلاش و کوشش آن حضرت در زمان ظهور حضرت ولیّعصر محقّق میشود، به گونهای که به دست ما ایرانیها و به رهبری امام زمان حضرت مهدی«ارواحنا فداه» پرچم اسلام روی کر? زمین افراشته خواهد شد.
*بازپرسی در قیامت
و اما راجع به روایتی که حضرت امام رضا«سلاماللهعلیه» از قول پیامبراکرم«صلیاللهعلیه وآله وسلّم» نقل فرمودند:
«إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَةِ لَا یَزُولُ الْعَبْدُ قَدَماً عَنْ قَدَمٍ حَتَّی یُسْأَلَ عَنْ أَرْبَعَةِ أَشْیَاءَ عَنْ عُمُرِهِ فِیمَا أَفْنَاهُ وَ عَنْ شَبَابِهِ فِیمَا أَبْلَاه وَ عَنْ مَالِهِ مِنْ أَیْنَ اکْتَسَبَهُ وَ فِیمَا ذَا أَنْفَقَهُ وَ عَنْ حُبِّنَا أَهْلَ الْبَیْت»[1]
در قیامت قبل از آن که کسی وارد حساب و کتاب شود، راجع به چهار چیز از او بازپرسی میشود. اگر بتواند پاسخ قانع کنندهای ارائه بدهد، به جلو میرود و انشاءالله مورد شفاعت اهلبیت«سلاماللهعلیهم» واقع میشود. اما اگر قادر به پاسخگویی سؤالات این بازپرسی نباشد، قیامت سختی خواهد داشت.
*سؤال از چگونگی گذران عمر و جوانی
بیش از نود درصد مردم عمر خویش را تلف میکنند. از این عمر بسیار میشود استفاده کرد تا جایی که اگر کسی در راه مستقیم بیفتد و از عمر خویش به خوبی بهرهبرداری کند، میتواند به مقام عنداللّهی برسد. مقامی که بهشت و نعمتهای آن در مقابل او کوچک و ناچیز است. به چنین کسی خطاب میشود:
«یا أَیَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ، ارْجِعی إِلى رَبِّکِ راضِیَةً مَرْضِیَّةً»[2]
به واسط? عمر به جایی میرسد که خداوند متعال به او میگوید: «بیابیا پیش خود من بیا».
اما بسیاری از مردم عمر خویش را هدر میدهند و شقاوتمند میشوند. هنگامی که به جهنّم میافتند، درمییابند که چه بهرهای میتوانستهاند از عمر خویش ببرند و نبردهاند. از اینرو ناله و فریاد آنان بلند میشود و افسوس میخورند. قرآن کریم میفرماید:
«وَ هُمْ یَصْطَرِخُونَ فیها رَبَّنا أَخْرِجْنا نَعْمَلْ صالِحاً غَیْرَ الَّذی کُنَّا نَعْمَلُ أَ وَ لَمْ نُعَمِّرْکُمْ ما یَتَذَکَّرُ فیهِ مَنْ تَذَکَّرَ وَ جاءَکُمُ النَّذیرُ فَذُوقُوا فَما لِلظَّالِمینَ مِنْ نَصیر»[3]
در جهنّم میسوزند و التماس میکنند که به دنیا بازگردانده شوند ولی التماس آنان دیگر نتیجهای ندارد و یاوری پیدا نمیکنند.
* مقایسه عمر با طلا، جسارت به عمر است
اگر برای ضرورت استفاده از عمر، فقط همین یک آیه را داشتیم، بس بود که بگوییم: عمر بسیار ارزشمند است. ارزش و منزلت عمر، به هیچ چیز دیگری قابل مقایسه نیست. حتی اینکه مشهور است میگویند: «عمر طلا است»، جسارت به عمر است و از ارزش عمر میکاهد.
لذا از همه به خصوص نسل عزیز جوان تقاضا دارم که به عمر خویش اهمیّت دهید. علّام?مجلسی«ره» شصت و چهار سال عمر کرده است. ولی در این شصت و چهار سال که حدود سی سال آن برای تحقیق و مطالعه مفید است، خدمات فراوان و ارزشمندی ارائه کرده است. در حالیکه ایشان بنابر مصالح زمان خویش، مجبور بوده است با دربار صفویّه نیز ارتباط داشته باشد و بخشی از وقت خویش را در این ارتباط صرف کند.
نظیر علّام? مجلسی در بین علما و مراجع تقلید، فراوان وجود دارد. فصل مشترک سیر? هم? آن بزرگواران این است که از دقایق و لحظات عمر خویش، بهترین بهرهبرداری را کردهاند. نسل کنونی باید پاسخ قانع کنندهای در خصوص سؤالی که راجع به اتلاف عمر از آنان میشود، ارائه کنند وگرنه در قیامت گرفتار میشوند.
بسیاری از مردم دچار روزمرّگی هستند. برنام? زندگی روزان? آنان فقط خوردن و خوابیدن و ارضای غرایز است. بدتر از آن، سرگرم شدن به فیلمها و موسیقیهایی که اگر حرام نباشد، دستکم بیهوده است. چند ساعت یک خانواده صرف دیدن یک فیلم میشود، اما به فکر خواندن نماز شب نیستند. برای شیعیان ننگ است که نماز شب نخوانند، اما متأسّفانه اهمیّت لازم به نوافل و نماز شب و ارتباط با خدای متعال داده نمیشود.
*ضرورت صرف عمر و جوانی در فراگیری علوم دینی
فراگیری علوم دینی در سه موضوع احکام، اخلاق و اعتقادات برای همه و به ویژه برای نسل جوان لازم است.
مسلمان باید احکام دین خود را به خوبی بداند و به آن عمل کند. احکام رسال? عملیّ? مرجع تقلید باید به خوبی مطالعه شود.
دانستن اخلاق و عمل به آن، واجب است. هم? افراد صفات رذیلهای دارند که یکی از آن صفات رذیله برای بدبختی انسان کافی است. ریشهکن کردن رذائل و جایگزین کردن فضائل اخلاقی به جای آن، برای همه واجب و لازم است. اما چه کسی میتواند ادعا کند که در شبانهروز مقداری از وقت خویش را صرف اخلاق و خودسازی میکند؟
در سور? شمس یازده قسم یاد میکند و بعد میفرماید: «رستگاری فقط از آن کسی است که خودسازی کند». استاد بزرگوار ما، حضرت امام خمینی«قدّسسرّه» میفرمودند: «انسان باید چهل سال خون جگر بخورد تا بتواند یکی از صفات رذیله را ریشهکن کند».
* اعتقادات تقلیدی نیست بلکه یقینی است
اعتقادات، تقلیدی نیست؛ بلکه یقینی است. دستکم چهل مسئل? مهم اعتقادی وجود دارد که یک شیعه باید با استدلال آن مسائل را بداند و بتواند در مقابل شبهات دشمنان دین و تشیّع ایستادگی کند.
دانستن اعتقادات، نیاز به مطالعه و تحقیق دارد و یک شیعه باید در عمر خویش برای یادگیری مسائل اعتقادی تلاش فراوانی داشته باشد.
این روایت شریف، حاوی نکات آموزند? دیگری نیز میباشد و در جلسات بعدی به شرح آن خواهیم پرداخت.
«والسّلام»
*پینوشتها
[1]. جامعالأخبار، ص 175
2. فجر / 28-27
3. فاطر / 37
برچسب ها : حوزه ,