حسام الدین آشنا

رهبر معظم انقلاب اسلامی در سالروز ولادت امیرالمؤمنین علیه السلام در دیدار با مردم ایلام طی سخنانی فرمودند: «آن هدفى که امیرالمؤمنین نسبت به مردم، در دوران حکومت داشته است -که نکته‌ى بسیار مهمّ و اساسى است- بنده می خواهم اندکى روى این نکته تکیه کنم. امیرالمؤمنین فرمود: اگر از من اطاعت کنید، من شما را به بهشت می رسانم. عبارت امیرالمؤمنین در خطبه نهج‌البلاغه این است؛ می فرماید: فَاِن اَطَعتُمونى فَاِنّى حامِلُکُم اِن شاءَ اللهُ عَلى‌ سَبیلِ الجَنَّة؛ فرمود اگر آنچه من می گویم گوش کنید و عمل کنید، من شما را به بهشت خواهم رساند، ان‌شاءالله؛ وَ اِن کانَ ذا مَشَقَّةٍ شَدیدَةٍ وَ مَذاقَةٍ مَریرة؛ (7) اگرچه این کار، بسیار دشوار است، بسیار سخت است، تلخ است. این حرکت، حرکت کوچکى نیست، حرکت آسانى نیست؛ این هدف امیرالمؤمنین [است‌]. رساندن انسان ها به بهشت، هم در زمینه‌ى فکرى مردم، [هم] در زمینه‌ى روحى و قلبى مردم، [هم‌] در حیات اجتماعى مردم، نقش مى‌آفریند.
من از این جهت روى این تکیه می کنم که گاهى شنیده می شود کسانى در گوشه‌وکنار وقتى صحبت از هدایت و راهنمایى و بیان حقایق دینى و مانند اینها می شود، می گویند آقا مگر ما موظّفیم مردم را به بهشت برسانیم؟ خب بله؛ بله، همین است. فرق حاکم اسلامى با حکّام دیگر در همین است: حاکم اسلامى می خواهد کارى کند که مردم به بهشت برسند؛ به سعادت حقیقى و اُخروى و عقبائى برسند؛ [لذا] راه‌ها را باید هموار کند. اینجا بحثِ زور و فشار و تحمیل نیست؛ بحثِ کمک کردن است. فطرت انسان ها متمایل به سعادت است، ما باید راه را باز کنیم؛ ما باید کار را تسهیل کنیم براى مردم تا بتوانند خودشان را به بهشت برسانند؛ این وظیفه‌ى ما است، این کارى است که امیرالمؤمنین بار آن را بر دوش خود گرفته است و احساس وظیفه می کند که مردم را به بهشت برساند.»

چند روز پس از ایراد این سخنان توسط رهبر معظم انقلاب اسلامی، دکتر حسن روحانی در همایش بیمه سلامت همگانی در سالروز سوم خرداد در سخنانی قابل تأمل گفت: «اینقدر در زندگی مردم مداخله نکنیم ولو به خاطر دلسوزی؛ بگذاریم مردم خودشان راه بهشت را انتخاب کنند، نمی‌توان به زور و شلاق مردم را به بهشت برد.»

این سخنان رئیس جمهور همانگونه که در داخل با حجم انبوه انتقادات از سوی علماء، نخبگان و رسانه ها مواجه شد، در رسانه های بیگانه نیز انعکاس گسترده ای یافت که پیش تر جام نیوز گزارش آن ها را از منظر مخاطبان گرامی گذراند.

یادآور می شویم که حجت الاسلام و المسلمین سیداحمد خاتمی در شامگاه مبعث پیامبر اسلام (ص) با بیان اینکه ما کسی را به زور به بهشت نمی‌بریم اما می‌خواهیم قانون خدا اجرا شود، افزود: «می‌گویند بگذارید مردم به حال خودشان باشند و به زور به بهشت نبرید. چشم؛ امر به معروف و نهی از منکر را تعطیل می‌کنیم و به آقای دزد و دختر و پسر بدحجاب می‌گوییم بچه خوبی باش! آیا این اسلام است یا دغدغه اجرای دین را داشتن است؟»
عضو مجلس خبرگان رهبری همچنین گفت: «ما باید از نظام دینی خود پاسداری کنیم و نمی‌خواهیم کسی را به زور به بهشت بفرستیم، ولی شما با اظهارات خود جاده جهنم را برای کسی صاف نکنید. این حرف امروز ما نیست، این سخنان را در دولت گذشته هم گفته‌ایم.»

هفتم خرداد ماه هم آیت الله العظمی مکارم شیرازی در ابتدای درس خارج فقه خود ‏در مسجد اعظم قم در واکنش به این موضوع اظهار داشت: «در دین مبین اسلام همه افراد نسبت به هم مسئول هستند و امر به معروف و نهی از منکر نیز به همین لحاظ قرار داده شده است. متاسفانه عده ای می گویند نباید در جامعه امر به معروف و نهی از منکر وجود داشته باشد و می گویند نباید مردم را به ‏زور به بهشت برد که این حرف منطقی است ولی ما هم می‌گوییم درهای جهنم را هم نباید به روی ‏آن ها باز کرد.‏ ولی عده ای از افراد جامعه نیازمند به راهنمایی هستند و اگر آن ها را رها کنیم در حقیقت درهای جهنم را به رویشان باز ‏گذاشته‌ایم.‏ مسئولان باید مراقب سخنانی که می‌زنند باشند تا مبادا سوءاستفاده‌ای از آن ها بشود.‏

 اما ماجرا به اینجا ختم نشد و کار به خطبه های نمازجمعه و رسانه ها کشید.

حجت الاسلام و المسلمین سیداحمد خاتمی در خطبه های نمازجمعه نهم خرداد با بیان اینکه این روزها مطلبی عنوان شده که می‌خواهم آن را به صورت صریح باز کنم، افزود: «مسئول محترمی گفته است به زور شلاق نمی‌توان مردم را راهی بهشت کرد. این جمله سه معنا دارد؛ یک معنایش که ما هم قبول داریم و آن معنا این است که مکتب ما مکتب منطق و استدلال است و مکتب شلاق نیست، سیره پیامبر(ص) هم همین بوده و این برداشت از این جمله معنای درستی است و جنجال نیز ندارد.»

حجت الاسلام و المسلمین علم الهدی امام جمعه مشهد مقدس نیز در خطبه های نمازجمعه این شهر گفت: «اینکه می‌گوییم نمی‌خواهیم با شلاق مردم را به بهشت ببریم درست نیست؛ چرا که اصلا مسیر فطری انسان‌ها بهشت است و اگر انسان‌ها با مسیر فطری خودشان حرکت کنند حتما به بهشت می‌روند و کار پیغمبر هم مبارزه با کسانی بود که قصد جلوگیری از رفتن مردم به بهشت را داشتند.»

 

 

 در مقابل، مشاور فرهنگی رئیس جمهور شامگاه جمعه با انتشار یادداشتی در یک شبکه اجتماعی، سعی در خواباندن این آتش داشت.

حسام الدین آشنا در فیس بوک خود نوشت: «اظهارات آقای (سیداحمد) خاتمی، بیان عمومی دلواپسی های بخشی از جامعه متدین است؛ بدون شک تفسیر اول ایشان از سخنان ریاست جمهوری کاملا مطابق صواب است. دولت اسلامی هم موظف به تسهیل و تسریع تعالی اجتماع است، هم مکلف به کاهش زمینه های آسیب ها و مقابله با تهدیدات فرهنگی.

دیدگاه رئیس جمهوری درباره اهداف و وظایف فرهنگی دولت با بسیاری از عالمان و سیاستگذاران کشور همسو است، اما ایشان ضرورت بازنگری انتقادی و آسیب شناسانه درمورد شیوه ها و آثار خواسته و ناخواسته اقدامات اجرایی و قضائی در مسائل فرهنگی را یادآوری می کنند.»

 

تصور می شد که انتشار این مطالب توسط مشاور پرنفوذ رئیس جمهور، آبی بر آتش خواهد بود و رئیس جمهور در ایجاد تفاهم و همدلی با دلسوزان و علما بیش از پیش خواهد کوشید. اما سخنان امروز دکتر روحانی در جمع کارکنان سازمان حفاظت از محیط زیست دوباره خبرساز و بلافاصله تبدیل به تیتر یک رسانه های بیرونی شد.

 دکتر روحانی شنبه صبح در جمع کارکنان سازمان حفاظت از محیط زیست گفت: «اعتقادم این است که دولت در مسائل اجتماعی مانند اقتصاد و دین مردم نمی‌تواند مشکل را حل کند... دولت دینی خوب است ولی دین دولتی جای بحث دارد... دین را نباید به دست دولت داد زیرا دین در دست علما، فرهیختگان و مراجع است و البته دولت نیز باید حمایت کند.»

رئیس‌جمهور اضافه کرد: «برخی مردم بیکارند و شغل ندارند و دائم دچار توهمات هستند و مدام غصه دین مردم را می‌خورند در حالی که نه دین را می‌شناسند و نه آخرت را.»

با توجه به اینکه رئیس جمهور منتخب مردم را شخصیتی هوشیار، نکته سنج و انتقادپذیر می شناسیم، بدون هیچگونه توضیح اضافه تیترهای امروز رسانه های بیگانه را با هم مرور می کنیم: